Minder is meer: Alles wat je over minimalisme moet weten

Gemiddeld bezit iedere Nederlander zo’n 10.000 dingen. Wie kent het niet? Een volgestouwde zolder, een chaos op je bureau of een uitpuilende kledingkast vol kleren die je toch nooit meer draagt. Afscheid nemen van je bezittingen werkt bevrijdend en toch vinden we het over het algemeen heel moeilijk om onze spullen los te laten. Soms bewaar je dingen uit gewoonte of vanwege de emotionele waarde, soms gewoon voor de zekerheid, in de overtuiging dat je dat ene dingetje toch echt wel een keer nodig gaat hebben. Om het vervolgens nooit te gebruiken. Minimalisme in je leven integreren is daarom de moeite waard. We leggen je uit hoe je dat kunt bereiken.

Minimalisme als levensstijl

Een minimalistisch leven betekent niet dat je meteen maar rigoureus moet ontspullen en nooit meer consumeert. Het is juist een tegengeluid voor het materialisme en de consumptie van vandaag de dag. Als je duurzaam consumeert en alleen koopt wat je nodig hebt, ga je minder gebukt onder het gewicht van al dat materiële bezit. Een last die veel mensen bewust dan wel onbewust met zich meedragen.

Minder bezitten geeft energie. Of anders gezegd: wie minder heeft, hoeft minder te verzorgen en creëert zo meer ruimte, tijd en geld. Een minimalistische levensstijl kan ook betekenen dat je bewust kiest voor een paar dingen die je heel mooi vindt van hoge kwaliteit. Als je een capsule wardrobe hebt met een paar lievelingsstukken in je kast, dan hoef je niet twijfelend voor de kledingkast te staan en ben je toch gepast gekleed. Als je maar twee pannen om uit te kiezen hebt, weet je al snel in welke je soep gaat maken. Mettertijd ontstaat er een geheel nieuwe vrijheid door minimalisme, een vrijheid die we al in onze jeugd kenden, maar allang vergeten is. Je hoeft je geen zorgen te maken om wat je niet hebt. Wat je niet hebt, kan niet kapot gaan en heeft ook geen onderhoud nodig.

Minimalisme is een proces

Als je je leven wat minimalistischer wilt inrichten, kun je het beste met een frisse blik naar al je spullen kijken. Als eerste geldt herkennen wat er allemaal overbodig is. Minimalisme draait immers om geluk en vrijheid, en niet om keuzestress. Zoals met elke verandering van gewoonten, is het ook hier duidelijk: minimalisme is een proces dat geleidelijk in iemands leven moet worden geïntegreerd. In tegenstelling tot armoede is de bewuste keuze voor minimalisme een privilege. Alvorens een aankoop te doen, is het de moeite waard even stil te staan en jezelf bewust een paar vragen te stellen: Heb ik niet al zoiets? Is er een alternatief? Vind ik dit over een paar maanden nog steeds leuk? Deze aanpak leidt geleidelijk tot zinvollere aankopen.

Reizen met weinig bagage: dat kan thuis ook

Dat vrije gevoel, weinig te bezitten, moet je eigenlijk eerst een keer meemaken. Dat gaat het makkelijkst als je op reis gaat. Heb je weleens je koffers gepakt voor een vakantie van vier weken? Je koffer, reistas of rugzak is niet eindeloos groot. Door die beperkte ruimte moet je heel duidelijke prioriteiten stellen. Dat kan thuis ook. Een slimme minimalistische truc is om de spullen die je al hebt op meerdere manieren te gebruiken. Zo haal je meer uit wat je hebt en andere spullen overbodig. Een glas kan bijvoorbeeld ook prima dienstdoen als bloemenvaas of kleine gieter. Een ander voorbeeld vind je voor de deur of in de garage. Wist je dat de gemiddelde auto zo’n 90% van de tijd daar maar ongebruikt staat te staan? Een deelauto kan een mooi milieuvriendelijk alternatief zijn.

Al met al is het delen en gebruiken van voorwerpen voor dagelijks gebruik een verstandige optie. Op die manier kan een gemeenschap worden gevormd, kunnen hulpbronnen worden gespaard en kunnen onnodige bezittingen worden vermeden. Delen heeft de toekomst en scheelt voor het milieu en in je portemonnee.

Minimalistisch leven: een stappenplan

Je levensstijl minimaliseren kan al in een paar stappen. En als je eenmaal bent begonnen, wordt het vrij snel duidelijk wat je in het dagelijks leven daadwerkelijk nodig hebt en wat er eigenlijk wel weg kan. Hieronder tonen wij eenvoudige benaderingen om minimalisme in praktijk te brengen.

‘Eat that frog’, oftewel: stel het niet langer uit en start met je favoriete bezittingen

“Eat that frog” betekent zoiets als: Pak het moeilijkste eerst aan en leer ervan om eenvoudiger los te laten. Zo simpel is het: Kies één van je favoriete dingen en neem er per direct afscheid van. Gooi het niet weg, maar geef het weg, verkoop het of schenk het. Wat deze methode je wilt leren is dat je zelfs geliefde bezittingen kunt loslaten en toch gelukkig kunt zijn. Wie deze, toegegeven radicale, minimalisme methode regelmatig toepast, zal het in de toekomst steeds gemakkelijker afstand kunnen doen van dingen.

De KonMari-methode: wat je gelukkig maakt, mag blijven

Bij de KonMari-methode ligt de nadruk op bewustwording en het genieten van van bezittingen. De bedenker, Marie Kondo, vindt dat je alleen moet behouden waar je gelukkig van wordt. Dit is hoe het werkt: neem een voor een je bezittingen in de hand en stel jezelf de volgende vraag: “Maakt dit voorwerp me gelukkig?” Zo ja, dan mag het blijven. Zo niet, dan gaat het in de geschenkdoos. Het mooie aan deze methode is dat je werkelijk elk voorwerp in huis in je handen neemt en een bewuste keuze maakt om het voorwerp te houden dan wel weg te doen. Een kleine tip: begin met de eenvoudige dingen, zoals schoonmaakspullen of keukengerei. Ga categorisch te werk: begin pas aan een volgende categorie als je er een hebt afgesloten.

De mandmethode: stop ’m vol en geef ’t weg

De naam verraadt het al: je gebruikt een mand net als bij het boodschappen doen. Het enige verschil is dat je hier in je mand laadt wat je weg wilt geven. Pak een wasmand en loop door je huis. Ga alle spullen na en wat je niet meer nodig hebt, verdwijnt in de mand. Als hij vol is, heb je je dagelijkse ontspulquotum bereikt. Als je elke dag een rondje door het huis maakt met de mand in de hand ben je na een week al van heel wat spullen af! Belangrijk: ga systematisch te werk, van kamer tot kamer.

De kartonnen doosmethode voor gevorderden

De kartonnen doosmethode is is een geavanceerde minimalisme methode. Je zet een aantal verhuisdozen klaar en pakt als eerst stap alles wat je hebt in, alsof je gaat verhuizen. In het beste geval heb je daarbij al je spullen voorgesorteerd, zodat je alles snel kunt terugvinden. De komende tijd leef je vanuit die kartonnen dozen vol spullen. Zo zie je precies wat je wel en niet gebruikt. Bij de kartonnen doosmethode zet je uiteindelijk alles wat je echt gebruikt weer terug op zijn plek. Wat je tijdens de paar weken leven vanuit verhuisdozen niet hebt aangeraakt, mag weg. Bedenk daarbij het volgende: als we iets niet zien, vergeten we vaak dat het er is. Dat is meteen een duidelijk signaal dat je het niet gebruikt.

Een tweede leven: duurzaam ontspullen

Wie regelmatig ontspult, kent het wel: waar laat je die afgewezen spullen? Gooi ze niet zomaar weg! Er zit vast wel iets tussen dat een tweede leven verdient en waar je een nieuwe eigenaar blij mee kunt maken. Een rommelmarkt, een kringloopwinkel of een online groep: er zijn tegenwoordig tig manieren, zowel fysiek als digitaal, om op duurzame wijze afgedankte spullen door te geven. Vaak kun je je spullen ook doneren aan liefdadigheidsinstellingen. Dat is extra mooi, want zo doe je meteen iets goeds.

Tip: de website gratisaftehalen.nl kan handig zijn om nieuwe voorwerpen een tweede leven te geven.

Na het opruimen: zo blijf je minimalistisch

Het zware werk zit erop! Je hebt goed ontspuld en al het overbodige is weg. Maar nu begin je aan een nieuwe uitdaging: hoe zorg je ervoor dat je minimalistisch blijft leven?

• Maak je bezit zichtbaar, van kleding tot levensmiddelen en boeken. Stop niet alles weg in laden, kasten, hoekjes en nisjes. Pas als je zicht op al je bezittingen hebt, weet je wat je hebt en koop je niets overbodigs.
• Vraag je voordat je iets nieuws koopt af of je het ook kunt lenen, ruilen of repareren. Een gat in een trui is in een paar minuten weer dichtgenaaid. En die boormachine? Er is vast wel een buurman met zo’n ding. Jij leent de boormachine, hij leent een keer je grasmaaier.
• Wil je minimalistisch blijven leven, dan kun je het volgende principe hanteren: er komt pas iets nieuws als je iets ouds wegdoet. Koop je iets nieuws? Prima, maar dan geef je wel iets ouds weg. Zo neemt de omvang van je inventaris niet toe.

Geluk begint in je hoofd, net als minimalisme

Consuminderen en ontspullen zijn een mooi begin, maar minimalistisch levensgeluk begint eerst en vooral in je hoofd. De sleutel tot een minimalistische levenshouding draait om maar één vraag: “Waar word ik nu echt gelukkig van?”. De waarneming is subjectief en richt zich vaak op wat er ontbreekt en wat nog niet ‘af’ is. Het is makkelijker om je op het negatieve te richten, op oorzaken van onvrede. Het moeilijker is om je te concentreren op wat je nodig hebt en dat bewust in het leven te integreren.

Overwegingen zoals: “Hoe gelukkig ben ik met mijn huidige leefomstandigheden?”, “Vind ik mijn werk nog wel echt leuk?”, “Wil ik misschien niet nog een keer studeren?”, “Wilde ik ooit niet een wereldreis maken?” worden meestal onderdrukt. Toch liggen dit soort dingen binnen handbereik met de juiste instelling. Als je op je uitgaven door middel van mindfullness, bewuste vermindering en weloverwogen keuzes bespaart, hou je meer financiële ruimte over. De sleutel tot die vrijheid ligt niet bij anderen, maar geheel bij jezelf.