Do it yourself: Houder voor een mezenbol

Vogels gebruiken het hele jaar veel energie. In de winter om zich op temperatuur te houden, in het voorjaar om eieren te leggen en hun jongen groot te brengen. In de herfst bouwen ze dan reserves op voor de winter. Je kunt ze dus het hele jaar bijvoeren. Vogels proppen zich niet vol als hun honger gestild is. Ook verleren ze niet zelf voedsel te vinden. Een vogelvriendelijke inrichting van de tuin, bijvoorbeeld met een vogelhaag, is tevens een kleine stap in de goede richting.

In de winter kost het vogels veel energie om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Als extra energiebron kun je vetbollen en pinda´s ophangen. Bij lichte vorst kun je vers drinkwater aanbieden in een vlakke schaal. Vogels badderen daar ook in. Dit is geen probleem, omdat het water van de ingevette veren rolt en dus niet bevriest. Bij strenge vorst is het beter om geen (warm) water aan te bieden. Het is een bijzondere natuurbeleving om te kijken hoe de vogels van het voer eten, vooral voor kinderen en jongeren.  Als ook jij vogels in je tuin wilt observeren, laten we je hier zien hoe je een houder voor een mezenbol kunt maken.

Problematische plastic netjes

Het voeren van vogels in je eigen tuin of zelfs op je balkon gaat snel, gemakkelijk en goedkoop met vetbollen. Ze worden echter meestal in een plastic netje verkocht. Aan de ene kant is dit natuurlijk een milieuprobleem. Ook al heeft een klein netje op zich niet zo’n grote impact, de som van de netjes in vele tuinen leidt al snel tot een grote berg afval. Anderzijds kunnen de netjes ook gevaarlijk zijn voor dieren. Zo gebeurt het vaak dat de netjes niet worden weggegooid en op de grond in de tuin blijven liggen. Daar vormen ze een bron van gevaar voor muizen en andere knaagdieren, die erin verstrikt kunnen raken. Het is ook een probleem als grotere vogels, zoals eksters, het hele bolletje inclusief het netje grijpen. In dit geval komen de netjes ergens in de natuur terecht en vormen daar een potentieel gevaar.

Maak een houder voor een mezenbol – gewoon van tuintouw of pakketsnoer.

Onze lezeres Carola doet een bewuste poging om plastic afval te vermijden. Daarom maakt ze zelf mezenbolhouders van tuintouw. Ik heb haar instructie voor een zelfgemaakte houder met macramé-techniek enigszins aangepast. Er worden geen ingewikkelde macramé-knopen gebruikt. Het duurt ongeveer een half uur om een houder te maken. De lengtes, kleuren en draden kunnen naar wens worden gevarieerd.

Instructie voor een zelfgemaakte mezenbolhouder met macramé-techniek

Hier kun je de instructie voor een zelfgemaakte mezenbolhouder als PDF downloaden.

Dit heb je nodig

• ongeveer 9 m tuintouw of pakketsnoer (gebruik stevig touw voor de mezenbolhouder. Ik heb dik touw van katoen uit de hobbywinkel gebruikt. Sisal, jute en dik pakketsnoer zijn ook prima geschikt. Het oppervlak van het touw moet ruw zijn, zodat de vogels zich er met de pootjes aan vast kunnen houden.)
• schaar
• meetlint
• mezenbol

En zo maak je het

1. Knip 6 draden in een lengte van ongeveer 140 cm.
2. Leg de draden op elkaar en vouw ze dubbel. Hierdoor ontstaat een lus aan het ene uiteinde en zijn er 12 draden aan het andere uiteinde (foto 1).
3. Maak een grote knoop aan de kant van de lus, zodat er een lus ontstaat die groot genoeg is om aan een tak te hangen.
4. Hang de lus aan een deurknop of maak hem vast aan een tafelpoot om te voorkomen dat hij wegglijdt bij het knopen.
5. Meet 30 cm vanaf de grote knoop van de lus. Neem 2 draden per keer en knoop ze vast. Trek ze niet te strak aan, zodat de knoop kan worden losgemaakt als deze moet worden verschoven. Dit levert in totaal 6 knopen op, die ongeveer op dezelfde hoogte moeten liggen (foto 2).
6. Begin de volgende rij knopen op ongeveer 3 cm van elkaar: neem een draad van de linkerknoop en een draad van de rechterknoop en knoop deze samen (foto 3).
7. Herhaal dit proces twee keer totdat je een stabiel mandje hebt voor de vetbol (foto 4 en 5). De afstanden tussen de verspringende rijen knopen mogen niet te groot zijn – maximaal 3-4 cm. Dit maakt het moeilijker voor eekhoorns, vossen en gaaien om de mezenbol te stelen.
8. Plaats de mezenbol in de houder.
9. Omwikkel de draden onder de laatste rij knopen met een stuk touw of snoer en knoop ze stevig vast zodat de mezenbol er niet uit kan vallen (foto 6).

Tips en inspiratie

• Mezen, mussen, vinken, sijzen en roodborstjes observeren hun voedselbron een paar dagen voordat ze die vertrouwen. Wees daarom geduldig en kijk met plezier toe wie zich het eerst naar de nieuwe voedselplaats waagt.
• Hang de mezenbolhouder zo hoog dat katten er niet bij kunnen.
• Een ander leuk idee is een zelfgemaakte pindaketting voor vogels.