Zaden oogsten en bewaren voor het volgende jaar

Afhankelijk van de variëteit en het weer vindt de eerste piekfase van bloemen in juni plaats en kunnen vanaf dat moment in de tuin uitgebloeide bloemen gevonden worden. Als de kleurrijke pracht bruin wordt, is dat een teken dat de zaden rijp zijn. Dan gaan de zaaddozen en peulen open. De wind en dieren kunnen het rijpe zaad dan verder verspreiden. Om de willekeurige verspreiding van de planten te beïnvloeden, kun je de zaden oogsten, ze bewaren voor volgend jaar en vervolgens na het opnieuw zaaien weer genieten van je favoriete bloemen. Het zou dus jammer zijn als de zaden op de composthoop belanden.

Zaden oogsten en bewaren: zo eenvoudig gaat dat met verschillende wilde bloemen

Sommige planten maken het de tuinier gemakkelijk. Ze geven hun zaden geheel vrijwillig af en je hoeft bij wijze van spreken alleen maar op het juiste moment je hand uit te steken. Zaden van wilde bloemen kun je het beste oogsten op een windstille, droge dag. Afhankelijk van de plantensoort worden de zaden

• afgeplukt of afgeschud zoals bij dille, afrikaantjes (middenboven), goudsbloem (rechtsboven) of wilde wortel of
• uit de zaaddoos geschud, zoals bij de klaproos, de akelei, het juffertje-in-het-groen (linksboven) of de bolderik.

Tomatenzaden winnen is de moeite waard

Het verzamelen van zaad van tomaten is iets minder eenvoudig. Maar met een beetje geduld kun je ook hieruit uitstekende zaden halen voor volgend jaar. Zo werkt het: Snijd de tomaat doormidden, haal de zaadjes eruit, doe deze in een glas water en laat het geheel twee dagen staan. Laat vervolgens uitlekken en vang de zaden op met een zeef. Nu moet je de zaden laten drogen. Deze procedure is nodig omdat zo de slijmlaag op de korrel wordt verwijderd in het water. Zo heb je een goede kans dat het zaad het volgende jaar goed ontkiemt. Je herkent het zaad dan aan zijn ruwe en harige structuur.

Een andere optie is om de tomatenkernen op een stukje keukenpapier uit te spreiden en te laten drogen. Het mooie is dat je op het papier kunt schrijven welke soort het is. Rol het papier daarna op en bewaar het op een droge plaats. Het volgende jaar kun je de zaadjes gewoon direct planten met het stuk keukenpapier, net zoals je met een zaadlint zou doen.

Het bewaren van zaden

Zaden moeten na het oogsten nog even drogen voordat ze worden verpakt. Ik bewaar mijn zaden altijd in zelfgemaakte zaadzakjes. Daar is het droog en donker. Zorg ervoor dat je de naam van de plant, de oogstdatum en de geschikte standplaats op de zakjes noteert. Bewaar de zaadzakjes zo koel en droog mogelijk.

Zaden: Cadeau-ideeën uit de tuin

• Al in de zomer aan de feestdagen denken: maak eens een adventskalender met zaden! Bevestig 24 mooi versierde zakjes met verschillende zaden aan een touwtje en de kalender is klaar. Hier kun je je echt uitleven. Bijvoorbeeld door op de zaadzakjes de plant te tekenen die uit de zaden zal groeien. Kinderen vinden het ook leuk om te helpen. Zo leren ze automatisch veel verschillende soorten bloemen en groenten kennen.
• Maak je eigen gemengde bloemenzaadbollen en geef ze weg in mooie zakjes.