Zelfgemaakt: lavendelsiroop

De zomer brengt heerlijke geuren, kleuren en smaken naar onze tuin en keuken, waaronder die van lavendel. De geur van lavendel doet me altijd denken aan heerlijke zomerdagen in Frankrijk. De prachtige paarsbloeiende plant, die ook in veel tuinen ten noorden van de Alpen groeit, doet niet alleen optisch denken aan een vakantie in de Provence. Onder andere met zijn geur verleidt hij ons en vele insecten. Ook qua smaak heeft hij veel te bieden. Om dit zomergevoel vast te houden heb ik geprobeerd een lekkere siroop met lavendel te maken. Dit zorgt voor een verrassende smaak bij (mineraal)water, maar is ook heerlijk in een koel aperitief, als smaakmaker in een saladedressing of als zoete verrassing in een toetje.

Lavendel in de keuken: tips voor gebruik

Lavendel staat vooral bekend om zijn heerlijk geurende etherische oliën en wordt daarom vaak gebruikt in parfums en cosmetica. Daarnaast is het ook een geneeskrachtige plant die op vele manieren in de geneeskunde wordt gebruikt, bijvoorbeeld in rustgevende thee bij slaapproblemen of in antimicrobiële wondtinctuur.

Lavendel wordt niet vaak gebruikt in de keuken, maar we vinden het wel in kruidenmengsels zoals “Provencaalse kruiden”. De consumptie van lavendel dient wel beperkt te blijven tot een zeer kleine hoeveelheid, omdat het anders kan leiden tot maag- en darmklachten. Lavendel heeft sowieso een overheersende smaak, dus spaarzaam gebruik in de keuken is geen probleem. De zelfgemaakte lavendelsiroop smaakt ook heel intens, daarom is zelfs een kleine hoeveelheid in drankjes en gerechten al genoeg. Zo heb je lang plezier van de zoete siroop.

Waar moet je op letten als je lavendel voor de siroop oogst?

In principe kun je verschillende soorten lavendel gebruiken voor culinaire doeleinden. Echte lavendel is echter het meest geschikt voor gebruik in de keuken omdat het, in tegenstelling tot andere soorten lavendel, een vrij milde, bloemige en zoete smaak heeft. Hoe de verschillende soorten lavendel van elkaar verschillen en hoe je erachter kunt komen welke soort lavendel in jouw tuin groeit, wordt uitgelegd door tuin- en kruidenexpert Rudi Beiser in zijn artikel over lavendel.

De lavendel voor verwerking in de keuken of badkamer kun je in de zomer oogsten. De beste tijd is tijdens de bloeiperiode, d.w.z. als bijna alle lavendelbloemen volledig open zijn. Afhankelijk van het type lavendel bloeien de planten van juni tot augustus. Tijdens het hoogtepunt van de bloei is het oliegehalte van de plant het hoogst, zodat het aroma van de etherische oliën bijzonder intens is. Na het oogsten kunnen de bloemen het beste in de schaduw worden gedroogd, anders vervaagt de mooie kleur van de lavendel. De bloemen kunnen ook vers worden gebruikt. Je hebt dan wel een grotere hoeveelheid nodig, want gedroogde bloemen geven een veel sterkere smaak af. Als vuistregel geldt dat één eetlepel gedroogde bloemen evenveel aroma afgeeft als twee tot drie keer de hoeveelheid verse lavendel.

Maar wat doe je als je nog geen lavendel hebt, maar wel zin hebt in een culinair experiment met lavendel? Lees voor het kopen de gebruiksaanwijzing op het etiket van een nieuwe lavendelplant. De plant kan behandeld zijn met pesticiden en is dan minstens een jaar niet geschikt zijn voor culinair gebruik. Een notitie op het etiket zoals “niet geschikt voor consumptie” geeft hierover snel duidelijkheid. Het is daarom de moeite waard om bij het kopen van lavendel direct op zoek te gaan naar biologische kwaliteit om de behandeling van de plant met schadelijke bestrijdingsmiddelen bij voorbaat uit te sluiten!

Opmerking: Als je verse lavendelbloemen gebruikt, moet je de siroop langer laten trekken of een grotere hoeveelheid van de bloemen gebruiken, omdat ze minder intens van smaak zijn dan de gedroogde bloemen. Ik heb mijn lavendel vers geplukt op een warme, zonnige dag en direct verwerkt. De bloemen waren zo heerlijk geurend door de warmte van de zon en verspreidden een intens aroma. De hoeveelheid geplukte bloemen waren ongeveer 3 handenvol. Met een paar bloemstelen ontstaat dus een behoorlijke hoeveelheid siroop.

Tip

Zelfgemaakte siroop is leuk om cadeau te geven, zelfs in koudere tijden van het jaar. Als je geen verse lavendel bij de hand hebt, kun je bijvoorbeeld gedroogde lavendel kopen bij de drogist of apotheek.