Hoe komt de ecologische voetafdruk van een kledingstuk tot stand?
Als klimaatvriendelijk bedrijf meten we regelmatig onze ecologische voetafdruk. Maar welke invloed hebben onze producten eigenlijk op het klimaat? Dat wilden we uitzoeken en als eerste stap hebben we de ecologische voetafdruk van een kledingstuk uitgezocht. Hoe we dat hebben gedaan en welk resultaat dit heeft opgeleverd, kun je hier lezen.
In dit verband hebben wij in eerste instantie gekeken naar een voor Waschbär gebruikelijke produktie van een T-shirt van biologisch katoen in Europa. Bij het opstellen van deCO2-balans zijn we echter niet gestopt bij de productie, maar hebben gekeken naar de hele levenscyclus van een T-shirt. We hebben dus een uitgebreide ecologische voetafdruk gemaakt, door te kijken naar de aardopwarmingsvermogen van de teelt van het biologische katoen tot dat het shirt wordt weggegooid. Dit wordt een levenscyclusanalyse genoemd. De gedetailleerde illustratie van de levenscyclusfasen van het T-shirt vind je verderop in dit artikel.
Inhoud
Voetafdruk van alle broeikasgassen
Hoe een product het klimaat beïnvloedt, wordt in de levenscyclusanalyse aardopwarmingsvermogen genoemd. Naast koolstofdioxide (CO2) dragen ook andere gassen bij aan het aardopwarmingsvermogen. Deze gassen worden ook meegerekend en omgerekend naar CO2-equivalenten (CO2-eq). Dit hebben wij ook gedaan. Onze CO2 voetafdruk geeft dus de hoeveelheid schadelijke uitstoot aan die bij de productie en het gebruik van een shirt ontstaat.
De meest tijdrovende stap bij het opmaken van de balans: het verzamelen van de gegevens
Om de aardopwarmingsvermogen te kunnen berekenen, moesten we alle materiaal- en energiestromen voor elke levensfase van ons shirt bepalen. Dit betekende dat we ijverig gegevens moesten verzamelen over de biologische katoenteelt, de productieprocessen, het transport, de verpakking en het afval. Met behulp van statistieken hebben we uitgezocht hoe het shirt door de consument wordt gebruikt en hoe het aan het einde van zijn levensduur wordt weggegooid of gerecycled. Om ervoor te zorgen dat ook de indirecte uitstoot van ons shirt ook in de balans te kunnen opnemen, hebben we ook rekening gehouden met de up- en downstream processen – bijvoorbeeld voor de opwekking van elektriciteit en de gebruikte materialen.
De grootste uitdaging: de productieprocessen
Het is zeer tijdrovend om textielspecifieke gegevens van het productieproces te verzamelen. Dit is de reden waarom hier meestal algemeen toegankelijke gemiddelden worden gebruikt. Samen met onze leveranciers en hun leveranciers zijn we er echter in geslaagd om bijna alle specifieke gegevens over de productielocaties in onze leveringsketen te verzamelen.
Best lastig: het verfproces
Het verfproces (afwerking) laat goed zien hoe lastig het is om alle gebruikte stoffen van de productie te registreren. Bij dit proces moesten we de exacte samenstelling van de verf weten. Daarna werd berekend hoeveel van de afzonderlijke ingrediënten met een bepaalde hoeveelheid water bij het verfproces worden gebruikt en welke materiaalstromen daaruit voortvloeien voor ons shirt.
De gehele levenscyclus van ons T-shirt kun je hier in PDF formaat bekijken. Hierdoor krijg je inzicht in de klimaatschadelijke emissies per levensfase.
Het resultaat: dit is hoeveel CO2 er in een shirt zit
Nadat we alle levensfasen van ons shirt onder de loep hadden genomen, was het zaak om uit de enorme berg gegevens het aardopwarmingsvermogen te berekenen. Het resultaat: Tijdens zijn hele levencyclus stoot een Waschbär T-shirt 8,45 kg CO2-equivalenten uit. Deze waarde wordt duidelijker met een vergelijking: men zou 27 kilometer met de fiets moeten afleggen in plaats van met de auto om de uitstoot te compenseren.
Twee levensfasen domineren de CO2-balans van het shirt
Als we naar de berekeningen in onderstaande afbeelding kijken, dan zien we dat hoofdzakelijk twee levensfasen voor de uitstoot zorgen: de productie en het gebruik. De productie begint met het spinnen van de garen en eindigt bij het naaien van het shirt. Bij het gebruik wordt het shirt gedragen, gewassen en gedroogd. Het elektriciteitsverbruik is bij beide fasen grotendeels verantwoordelijk voor de CO2-uitstoot.
| Fase | Aardverwarmingsvermogen [kg CO2-equivalente] | Verdeling in procenten |
| Teelt | 0,14 | 1,71 % |
| Productie incl. transport (van de spinnerij tot Waschbär GmbH) | 3,73 | 44,15 % |
| Distributie | 0,04 | 0,44 % |
| Gebruik (dragen en wassen) | 4,52 | 53,49 % |
| Afval | 0,02 | 0,20 % |
| Som | 8,45 | 100,00 % |
Verdeling van het aardopwarmingsvermogen volgens de levenscyclusfasen
Dit heeft een positief effect op onze ecologische voetafdruk
Duurzame teelt van de grondstoffen en korte transportwegen hebben een positief effect op de ecologische voetafdruk. Doordat we bio-katoen gebruiken, laten we een kleinere ecologische voetafdruk achter dan bij conventioneel katoen het geval is. Ons bio-katoen komt uit Turkije en alle productiestappen vinden in EU-landen plaats – voornamelijk in Duitsland met afstanden van minder dan 50 kilometer. Dat vermindert natuurlijk ook de uitstoot.
Zo kunnen we de CO2-uitstoot van ons shirt nog verder verminderen
In de toekomst zullen we eraan werken om de CO2-uitstoot nog verder te verminderen. Een belangrijk punt is hier het elektriciteitsverbruik tijdens de productie. Tot nu toe gebruiken de leveranciers conventionele stroom dat in hun land wordt aangeboden. Om de productie klimaatvriendelijker te maken, zullen we met alle bedrijven praten om het gebruik van groene stroom onder de aandacht te brengen. Als het lukt om in alle productiefasen over te stappen naar groene stroom, dan vermindert zich de uitstoot van broeikasgassen naar 7,77 kg CO2-eq.
Bij het gebruik kan iedereen een positive bijdrage aan de ecologische voetafdruk leveren
Het aandeel CO2 dat bij het gebruik van het shirt ontstaat, komt voornamelijk door de wasmachine, droger en strijkijzer. Dat betekent: Iedereen kan de ecologische voetafdruk verbeteren met energiebesparende textielverzorging en duurzaam wassen. Je bespaart veel stroom en zo’n 17 procent uitstoot als je het T-shirt buiten droogt in plaats van in de droger.
De CO2-voetafdruk van een kledingstuk: zelfs de kleinste aanpassingen kunnen een verschil maken
Ook al is er naast het “knelpunt” energieverbruik weinig extra speelruimte om de CO2-voetafdruk bij de productie van het T-shirt verder te verminderen, toch telt elke gram CO2 die wordt bespaard. Voor en. Waar mogelijk zullen wij daarom ook kleine aanpassingen doorvoeren in samenwerking met onze leveranciers.
Hoe gaat het nu verder?
Met een levenscyclusanalyse kunnen we niet alleen het aardopwarmingsvermogen meten, maar ook andere milieueffecten van onze producten. Bijvoorbeeld het verbruik van grondstoffen en water. Het T-shirt dat we als voorbeeld hebben genomen, heeft laten zien hoe complex alleen al het bepalen van de CO2-balans volgens de levenscyclusanalyse is. Daarom hebben wij een modulair systeem op basis van deze methode ontwikkeld. Dit stelt ons in staat bij soortgelijke producten de ecologische voetafdruk sneller te berekenen en met elkaar te vergelijken. Op lange termijn willen we op deze manier het milieu-effect van een groot deel van de producten uit het Waschbär assortiment beoordelen.